Αφιερώματα: Μαρκάκης

Γιάννη Τζαβάρα

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΕ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΣ

Μανώλης Μαρκάκης (1942-2001)

Τελευταία ενημέρωση του Αφιερώματος: Μάρτιος 2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

Ι. Βιογραφικά

ΙΙ. Δημοσιεύματα

ΙΙΙ. Κείμενα για τον Μανωλη Μαρκακη

Ι. Βιογραφικά

Ο συγγραφέας-φιλόσοφος-κοινωνιολόγος Μανώλης Μαρκάκης γεννήθηκε το 1942 στη Μητρόπολη Ηρακλείου Κρήτης. Ήδη από την εφηβεία του άρχισε να αρθρογραφεί σε τοπικά έντυπα και το 1960 εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή του. Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές Κοινωνιολογίας και Φιλοσοφίας στις Η.Π.Α. Στο Πανεπιστήμιο του Delaware (Η.Π.Α.) δίδαξε Κοινωνιολογία. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα εργάστηκε στο Υπουργείο Οικονομικών ενώ ταυτόχρονα συμμετείχε σε επιστημονικά συνέδρια, συνέγραφε και έδινε διαλέξεις.

Σύμφωνα με την αδελφή του, Κλειώ Λούμου-Μαρκάκη, «η συγγραφική του δραστηριότητα περιλαμβάνει 30 αυτοτελείς εκδόσεις (Κοινωνιολογίας, Φιλοσοφίας, ποίησης, μεταφράσεις, κ.ά.), ενώ κατάσπαρτα στα περιοδικά: Νέα Εστία, Δαυλός, Τετράδια Ευθύνης, Κοινωνικές Τομές, Νουμάς, κ.ά. είναι βιβλιοκρισίες του, δοκίμια, συμμετοχή σε τόμους αφιερώματα, κ.τ.λ. Μεγάλο είναι το ανέκδοτο έργο του (φιλοσοφικά, κοινωνιολογικά, μεταφράσεις και το έπος του ο «Ακρίτας» ανέκδοτο στο σύνολό του αποτελείται από 20.000 στίχους)».

Πέθανε πρώιμα, σε ηλικία 59 ετών (2001).

ΙΙ. Δημοσιεύματα

1. Εφηβικά και φοιτητικά δημοσιεύματα του Μανώλη Μαρκάκη, στις εφημερίδες Δράσις, Πατρίς, Μαχητής, Επαρχιακή και Επαγγελματικός Αγροτικός Κόσμος (1957-1968).

2. Ξεκίνημα. Ποιήματα. «Εκδόσεις Φραγκούλη», Ηράκλειο Κρήτης 1960.

3. Jens, Walter: Η διαθήκη του Οδυσσέα. Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Μεσόγειος Ηρακλείου Κρήτης σε 30 συνέχειες, από 1/8/ έως 4/9/1962.

4. Pereira, Clemente: Η αλήθεια. Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Μεσόγειος Ηρακλείου Κρήτης σε 12 συνέχειες, από 25/9/ έως 8/10/1964.

5. Εισαγωγικά στην ποιητική του Δ. Καπετανάκη. «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 1968.

6. Heidegger, Martin: «Ο Χαίλντερλιν και η ουσία της ποιητικής δημιουργίας». Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. Νέα Εστία 87 (1970), 718-725.

7. Market Fluctuation and Organizational Structure. University of Delaware, 1971.

8. Οικονομικές διακυμάνσεις και οργανωτική διάρθρωση: Σπουδή εμπειρικής Κοινωνιολογίας. Αθήνα 1971.

9. Durkheim, Ėmile: Κοινωνικές αιτίες της αυτοκτονίας. Μετάφραση-Σχόλια Μανώλης Μαρκάκης. «Γερ. Αναγνωστίδης», Αθήνα 1982.

10. Εβδομήντα εφτά στοχασμοί. 1^η έκδοση, «Φέξη», Αθήνα 1982. 2^η έκδοση αναθεωρημένη, Αθήνα 2001.

11. Simmel, Georg: Δοκίμια Κοινωνιολογίας. Εισαγωγή-Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. «Γερ. Αναγνωστίδης», Αθήνα 1983.

12. Κοινωνιολογικά κείμενα. «Γ. Φέξης», Αθήνα 1983.

13. «Η κρίση της ιδεολογίας». Ευθύνη 133 (1983), 24-27.

14. Tönnies, Ferdinand: Κοινότητα και κοινωνία. Εισαγωγή-Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. «Γερ. Αναγνωστίδης», Αθήνα 1985.

15. Guerra, Maria Luisa: «Δελφοί: Ποιος ξέρει για τον άνθρωπο». Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. Δαυλός (1984).

16. «Τεχνολογία και τυπικοί οργανισμοί». Ηπειρωτική Εστία 400-402 (1985), 368-373.

17. Mannheim, Karl: Ιδεολογία και ουτοπία. Εισαγωγή-Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. «Γερ. Αναγνωστίδης», Αθήνα (1985).

18. Jaspers, Karl: Η πνευματική κατάσταση του καιρού μας. Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. Δημοσιεύτηκε σε 23 συνέχειες στο περιοδικό Δαυλός (1985).

19. Βλάχος, Γ.: «Τι ζει και τι πέθανε από την πολιτική σκέψη του Αριστοτέλη». Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. Δαυλός (1985).

20. Bernt, Vestre: «Ο μέτοικος Νικίας». Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. Δαυλός (1985).

21. David, Frodsham John: «Η φαύλη ελευθερία: αξιολόγηση του Όργουελλ». Μετάφραση Μανώλης Μαρκάκης. Δαυλός (1985).

22. Δοκίμια Φιλοσοφίας της Ιστορίας. «Καρδαμίτσα», Αθήνα 1985.

23. Φιλοσοφικά σχεδιάσματα. «Καρδαμίτσα», Αθήνα 1986.

24. “Mshvenieradze V., ‘Political Reality and Political Consciousness’ ”. Διοτίμα – Diotima 14 (1986), 205-206.

25. «Μουτσόπουλος, Ε., ‘Φιλοσοφία της καιρικότητας’. Αθήνα, εκδ. Καρδαμίτσα, 1984, 219 σ.». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 7 (1986), 73-75.

26. «Συμβολή στην Κοινωνιολογία της μεταβολής». Παρνασσός 28 (1986), 532-544.

27. «Από τον λόγο στο ον». Παρνασσός 29 (1987), 257-275.

28. Κοινωνιολογική προοπτική. «Α. Ν. Σάκκουλας», Αθήνα 1987.

29. «Το πέμπτο σώμα». Στο: Πλατωνισμός και Αριστοτελισμός κατά τον Πλήθωνα. Πρακτικά Συμποσίου, Σπάρτη 1987, 95-100.

30. «Η έννοια του τυχαίου και η μεταφυσική του Π. Κανελλόπουλου». Φιλοσοφία 17-18 (1987-88), 467-475.

31. Πολιτική νομιμοποίηση και βιομηχανική κοινωνία: Σπουδή εμπειρικής Κοινωνιολογίας. «Σάκκουλας», Αθήνα 1988.

32. «Ιθαγένεια». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 14 (1988), 200-201.

33. «Σύστημα μιας φιλοσοφίας της πράξεως». Παρνασσός 30 (1988), 155-185.

34. «Η έννοια της επιστήμης κατά τον σοφιστή Λυκόφρονα». Φιλόλογος 51 (1988), 27-34.

35. «Ο Π. Κανελλόπουλος και η Ευρωπαϊκή συνείδηση». Στο: Μνήμη Παναγιώτη Κανελλόπουλου. «Γιαλλελής», Αθήνα 1988, 158-168 και στο: Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 13 (1988), 9-15.

36. «Η ελευθερία στην Ιστορία του Πνεύματος του Π. Κανελλόπουλου». Στο: Μνήμη Παναγιώτη Κανελλόπουλου. «Γιαλλελής», Αθήνα 1988, 103-109 και στο: Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 6 (1989), 172-176.

37. «Τσάτσου Ιωάννα, Ποίηση. ‘Εκδοτική’, Αθήνα 1988, 388 σ.». Αθηνά 14 (1988), 210-213.

38. «Η φιλοσοφία του ωραίου». Παρνασσός 30 (1988), 376-385.

39. «Παρατηρήσεις στην εγελιανή διαλεκτική». Στο: Η Διαλεκτική. Πρακτικά Συνεδρίου, Αθήνα 1988, 192-198.

40. «Φιλοσοφικές παραδοχές στα μοντέλα της αιτιότητας». Στο: Πρακτικά Α΄ Συμποσίου Φιλοσοφίας και Διεπιστημονικής Έρευνας. Φιλοσοφία και Επιστήμες. Ζαχάρω 1988, 215-222.

41. «Τελεολογικά συστήματα στην περί δικαιοσύνης αντίληψη του Αριστοτέλους». Στο: Περί δικαιοσύνης. Αθήνα 1989, 287-303.

42. «Μία προσωπική οφειλή του Νίτσε». Ευθύνη 207 (1989), 108-109.

43. «Ο Κωστής Παλαμάς και οι υπαρξιακές αναζητήσεις». Νέα Εστία 125 (1989), 497-500.

44. Φιλοσοφία του πνεύματος. Τόμος Α΄, «Εκδόσεις των Φίλων», Αθήνα 1989¹. 2^η έκδοση, Αθήνα 2000.

45. «Άτομο και κοινωνία». Στο: Άτομο και κοινωνία. Πρακτικά διεπιστημονικής εκδήλωσης. Αθήνα 1989, 93-110.

46. «Αλήθεια και δομή των επιστημονικών θεωριών». Φιλοσοφία 19-20 (1989-1990), 146-173.

47. «Η ελευθερία ως βίωση και ως κοινωνία». Ευθύνη 222 (1990), 268-270.

48. «Ο Γκαμπριέλ Μαρσέλ και η κοινωνία της μάζας». Νέα Εστία 127 (1990), 587-589.

49. «Από τον Μυστρά στο Μεσολόγγι: Φιλοσοφική περιήγηση». Κοινωνικές Τομές 14 (1990), 260-262.

50. “The validity of value judgements”. Στο: Πρακτικά Β΄ Διεθνούς Συμποσίου Φιλοσοφίας και Διεπιστημονικής Έρευνας, Σκεπτικισμός: Διεπιστημονικές προσεγγίσεις / Scepticism: Interdisciplinary Approaches. Ζαχάρω – Αρχαία Ολυμπία 1990, 284-285.

51. «Από το Βερολίνο στο Όσλο: φιλοσοφική περιήγηση». Κοινωνικές Τομές 19 (1990), 467-469.

52. «Μετέωρα, φιλοσοφική περιήγηση». Νέα Εστία 128 (1990), 1311-1312.

53. «Φιλοσοφία της Γαλλικής Επαναστάσεως». Κοινωνικές Τομές 11 (1990), 121-122.

54. «Καμβύσης Νίκος, ‘Η ζωηφόρος πέτρα’ (ποίηση)’, Αθήνα, εκδ. Συντροφιά, 1990». Κοινωνικές Τομές 28 (1991), 390-391.

55. «Ποίηση και ελευθερία στην ιστορική ζωή». Κοινωνικές τομές 21 (1991), 19-23.

56. «Ο λόγος και η εικόνα ως βίωση και ως κοινωνία». Κοινωνικές Τομές 30 (1991), 469-473.

57. «Η πολιτική ελευθερία ως ελευθερία της συνειδήσεως». Κοινωνικές Τομές 26 (1991), 248-252.

58. «Αξιολογικές κρίσεις και αντικειμενική γνώση». Στο: Οι αξίες. Παράδοση και δημιουργία. «Δημοσιεύματα της Εταιρείας Φιλοσοφικών Μελετών», Αθήνα 1991, 22-31.

59. «Η ιχνηλασία του απείρου στην πρώιμη ευρωπαϊκή ποίηση». Κοινωνικές Τομές 27 (1991), 314-320.

60. «Σύγχρονη τεχνολογία και Ελευθερία». Κοινωνικές Τομές 24 (1991), 175-178.

61. «[Διεθνές συμπόσιο φιλοσοφίας:] ‘Η στωική αντίληψη του ελληνικού πολιτισμού’ (Δελφοί, 19-21 Οκτωβρίου 1990)». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση 8 (1991), 84-86.

62. Φιλοσοφικές περιηγήσεις. «Βιβλιογονία», Αθήνα 1991.

63. “Vieillard-Baron J.-L., ‘G.W.F. Hegel, Παραδόσεις Πλατωνικής Φιλοσοφίας (1825-1826)’. Μετάφρ. Άννα Κελεσίδου – Πρόλογος Ε. Μουτσόπουλος. Αθήνα, «Ακαδημία Αθηνών», 1991, 157 σ.». Φιλοσοφία 21-22 (1991-1992), 564-566.

64. “Bernal Martin, ‘Black Athena’. Vol. I: ‘The Fabrication of Ancient Greece 1785-1895’, London, Free Association Books, 1987, 575 p.”. Φιλοσοφία 21-22 (1991-1992), 569-572.

65. «Η έννοια της εικόνας στην Αισθητική του Ι.Ν. Θεοδωρακόπουλου». Φιλοσοφία 21-22 (1991-1992), 83-89.

66. «“Ευδικία” (Επιθεώρηση του Διεθνούς Κέντρου Φιλοσοφίας και Θεωρίας του Δικαίου), τεύχος Ι, Αθήνα 1991, 135 σ.». Νέα Εστία 1550 (1992), 206-207.

67. «Ευρωπαϊκή Μουσική ως πολιτική φιλοσοφία». Κοινωνικές Τομές 33 (1992), 129-134.

68. “Political freedom as freedom of consciousness”. Στο: 2500 χρόνια Δημοκρατίας. Αθήνα 1992, 178-183.

69. «Σημείωμα στη φιλοσοφία του Καρόλου Γιάσπερς». Νέα Εστία 1569 (1992), 1543-1545.

70. «Solodukho N.M., “Homogeneity and Heterogeneity in the Development of Systems”. Karan, Karan University Press, 1989». Σκέψις – Skepsis 111 (1992), 154.

71. «Niarchos Constantine G., “Aristotle on coming-to-be and passing away: some interpretative comments”. Αριστοτέλης, “Περί γενέσεως και φθοράς: ορισμένα ερμηνευτικά σχόλια”. Αθήνα, «Καρδαμίτσα», 1989, 129 σ.». Κοινωνικές Τομές 35 (1992), 238-239.

72. «Hager Fritz Peter, “Wesen, Freiheit und Bildung des Menschen. Philosophie und Bildung in Antike, Aufklärung und Gegenwart”. Bern-Stuttgart 1989, 337 p.». Σκέψις – Skepsis 111 (1992), 152-154.

73. «Από τη Βεργίνα στη Θεσσαλονίκη. Φιλοσοφική περιήγηση». Κοινωνικές Τομές 36 (1992), 276-278.

74. «Ο άνθρωπος και η κρίση των οικοσυστημάτων». Στο: Πρακτικά Διεπιστημονικής Εκδήλωσης, Άνθρωπος και Φύση – Man and Nature. Ζαχάρω – Αρχαία Ολυμπία 1992, 142-153.

75. «Ε΄ Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας (Ρέθυμνο)». Φιλοσοφία 23-24 (1993-1994), 479.

76. «Το επιστημολογικό κύρος των αξιολογικών κρίσεων». Φιλοσοφία 23-24 (1993-1994), 88-103.

77. «Ο λόγος στην εποχή της τεχνολογίας». Στο: Διεπιστημονική Ημερίδα, Φιλοσοφία και Πληροφορική στην Εκπαίδευση. Πάτρα-Ζαχάρω 1994, 104-109.

78. «Η έννοια του χρόνου και η μεταφυσική του Π. Κανελλόπουλου». Στο: Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία: Νεοελληνική Φιλοσοφία 1600-1950. «Βάνιας», Θεσσαλονίκη 1994, 53-59.

79. «Ελευθερία και εξουσία στην πολιτική κοινωνία». Στο: Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία – Τομέας Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Κρήτης: Η πολιτική φιλοσοφία σήμερα. Επιμ. Μυρτώ Δραγώνα-Μονάχου. «Καρδαμίτσα», Αθ. 1994, 131-135.

80. Δοκίμια του νεοελληνικού πνεύματος: Κείμενα Κοινωνιολογίας και Φιλοσοφίας του πολιτισμού. «Δρυμός», Αθήνα 1994.

81. «Η Βεργίνα – Φιλοσοφική περιήγηση». Κοινωνικές Τομές 63 (1995), 132.

82. «Η φιλοσοφία του Αιγαίου. Από την Σίφνο στη Σέριφο». Κοινωνικές Τομές 69 (1995), 419-421.

83. Φιλοσοφία της επιστήμης. «Βιβλιογονία», Αθήνα 1995.

84. Φιλοσοφία του πνεύματος. Τόμος Β΄, Αθήνα 1996¹. 2^η έκδοση, Αθήνα 2000.

85. Η αγράμπελη. Πεζογράφημα. 1^η έκδοση, Αθήνα 2000. 2^η έκδοση επαυξημένη, Αθήνα 2000.

86. Το τραγούδι της φωτιάς. Ποίηση. Αθήνα 2000.

87. Φιλοσοφικές περιηγήσεις στην Ελλάδα. Τόμος Α΄, Αθήνα 2000.

88. Επιτομή: Δοκιμές στην Φιλοσοφία. Τόμος Α΄, Αθήνα 2000.

89. Επιτομή: Δοκιμές Κοινωνιολογίας. Τόμος Β΄, Αθήνα 2000.

90. Της φωτιάς και της πέτρας. Πεζογράφημα. Αθήνα 2001.

91. Το τραγούδι της βροχής. Ποίηση. Αθήνα 2001.

92. «Η αλλοτρίωση ως βίωση και ως κοινωνία του Εγέλου». Φηγός 13 (2002), 201-210.

Δημοσίευσε επίσης δοκίμια, βιβλιοκριτικές και επιφυλλίδες στις εφημερίδες Καθημερινή, Κρητικά Νέα, στα περιοδικά Δαυλός, Κρητική Εστία, Κοινωνικές Τομές, Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, Πολιτική και Οικονομική Έρευνα, Ιατρολογοτεχνική Στέγη, Ελεύθερη Κοινωνία, Νέα Εστία, Diotima, Άαρχους, Κοινωνικές Τομές, Συνάντηση, Ελληνική Βιομηχανική Επιθεώρηση, Ευθύνη, Παρνασσός, Σύγχρονη Σκέψη κ.ά.